W środę 17 maja 2023 roku na ternie stoczni REMONTOWA Shipbuilding w Gdańsku, odbyło się Walne Zgromadzenie Członków Związku Pracodawców FORUM OKRĘTOWE. Honorowym gościem spotkania był dowódca Komponentu Morskiego w Centrum Operacji Morskich admirał Krzysztof Jaworski, a tematem wiodącym była produkcja przemysłu okrętowego dla Marynarki Wojennej RP.
W trakcie Walnego Zgromadzenia wybrano władze stowarzyszenia na nową, czteroletnią kadencję. Prezesem FORUM OKRĘTOWEGO ponownie został prezes zarządu REMONTOWA Holding S.A. Adam Ruszkowski.
Prezes Adam Ruszkowski
- Chciałbym przede wszystkim podziękować Państwu za okazane mi zaufanie i ponowny wybór na tę zaszczytną funkcję. Nie będę z tej okazji wygłaszał expose, ponieważ w naszych wzajemnych relacjach preferuję bezpośrednią wymianę poglądów na tematy ważne dla firm, należących do naszego stowarzyszenia. Rok temu w tym miejscu deklarowałem zresztą, że sam chciałbym mówić jak najmniej, a bardziej słuchać i rozmawiać z Państwem. FORUM OKRĘTOWE to szeroka reprezentacja firm naszego sektora. Przed nami ogromne wyzwania, którym musimy razem stawić czoła, ale są również szanse. Obradujemy dziś w stoczni, która znaczną część swojej mocy wykonawczej przestawia obecnie na produkcję specjalną w perspektywie długoterminowej. To znak czasów. Bezpieczeństwo naszego kraju, to dla nas absolutny priorytet i pragnę zapewnić, że wszystkie zadania, postawione przed nami przez Marynarkę Wojenną zrealizujemy, podobnie jak w przypadku wcześniej zakończonych projektów, zgodnie z budżetem i harmonogramem oraz w najwyższej jakości. Chciałbym, aby w tych przedsięwzięciach uczestniczyła jak największa liczba polskich firm i właśnie takiej potencjalnej współpracy jest poświęcone nasze spotkanie – podkreślił Adam Ruszkowski.
Produkcji polskich stoczni dla Marynarki Wojennej RP - debata
Naczelnik Wydziału Maciej Styczyński
Otwierając debatę poświęconą produkcji polskich stoczni dla Marynarki Wojennej RP jako pierwszy zabrał głos Maciej Styczyński, Naczelnik Wydziału w Departamencie Gospodarki Morskiej Ministerstwa Infrastruktury.
- Bardzo się cieszę, że mogę zabrać głos w tej bardzo ważnej dla naszego kraju dyskusji o potencjale polskiego przemysłu stoczniowego dla produkcji specjalnej, w tym szczególnie dla Marynarki Wojennej RP. Bezpieczeństwo Polski to dla nas wszystkich sprawa kluczowa i cieszy mnie to, że polskie stocznie - w tym w szczególności Remontowa Shipbuilding - posiadają zaplecze techniczno-organizacyjne oraz takie atuty jak: potrzebna wiedza, czyli know-how, bardzo kompetentna i doświadczona kadra, niezawodny system organizacyjny, który sprawdził się w trakcie realizacji wielu zaawansowanych technicznie jednostek cywilnych i wojskowych. Właśnie to doświadczenie jest konieczne by polski przemysł stoczniowy mógł podjąć jeszcze trudniejsze wyzwania jakim jest realizacja kolejnych skomplikowanych zleceń na potrzeby Marynarki Wojennej RP.
- Doświadczenie w produkcji cywilnej i specjalnej nie są tak naprawdę oddzielnymi kategoriami, lecz uzupełniają się wzajemnie – wspólnie tworząc solidne podstawy do realizacji kolejnych skomplikowanych zleceń. Przykładem jest realizacja dla Marynarki Wojennej RP jednych z najnowocześniejszych na świecie niszczycieli min klasy KORMORAN. Członkowie FORUM OKRĘTOWEGO nieraz udowodniali, że są w stanie realizować najbardziej zaawansowane technicznie projekty. Jestem przekonany, że kompetencje firm, których przedstawicieli widzę na tej sali będą Polsce teraz bardzo potrzebne – powiedział Maciej Styczyński.
Admirał Krzysztof Jaworski
Następnie głos zabrał dowódca Komponentu Morskiego w Centrum Operacji Morskich admirał Krzysztof Jaworski, który podkreślił wagę współpracy Marynarki Wojennej RP z polskim przemysłem stoczniowym:
- Po to aby zabezpieczyć handel morski, ale również zapewnić bezpieczeństwo naszym portom, infrastrukturze krytycznej, mieszkańcom nadmorskich miast potrzebna jest silna i nowoczesna flota wojenna. Do jej posiadania potrzebny jest jednak kompetentny przemysł stoczniowy, zdolny wybudować, przeprowadzać niezbędne remonty, przeglądy i modyfikacje, oraz stale unowocześniać okręty wojenne. Marynarka Wojenna RP realizuje w tej chwili szeroki program unowocześnienia polskiej floty, i zadanie to zleciła polskim stoczniom. Z perspektywy czasu mogę ocenić, że była to słuszna decyzja, dlatego że zlecone do tej chwili projekty zostały zrealizowane zgodnie z założeniami, co bardzo cieszy. Szczególnie cenną wartością jest nawiązany szeroki dialog Marynarki Wojennej z przemysłem na wszystkich szczeblach. Bardzo ważny jest ten na poziomie technicznym, gdyż pozwala stoczni lepiej zrozumieć zadania jakie ma realizować jednostka bojowa, a użytkownikom okrętów poznać możliwości techniczne i know-how jakimi dysponują polskie stocznie. Nie możemy jednak popadać w samozadowolenie, dlatego że przed nami kolejne projekty, jeszcze bardziej zaawansowane technicznie. Chcę w tym miejscu szczególnie mocno podkreślić, że napięcia wojenne jakie nam towarzyszą nie pozostawiają jakiegokolwiek marginesu na błędy czy opóźnienia w realizacji projektów. Marynarka Wojenna RP potrzebuje silnego i nowoczesnego polskiego przemysłu stoczniowego, który jest krytycznie ważny dla naszego bezpieczeństwa i potrafi realizować zlecenia w terminie, ściśle określonym budżecie i wysokiej jakości – podkreślił admirał Krzysztof Jaworski
Prezes Dariusz Jaguszewski
Zabierający następnie głos Prezes REMONTOWA Shipbuilding Dariusz Jaguszewski omówił obecnie realizowane dla Marynarki Wojennej projekty, które są już w fazie budowy: kolejne niszczyciele min klasy KORMORAN i jednostki zwiadu radioelektronicznego SIGINT, oraz przygotowania do realizacji programu MIECZNIK:
- Z mojej strony pragnę zapewnić Pana Admirała, że realizacja programu budowy okrętów dla Marynarki Wojennej RP to dla nas absolutny priorytet i do ich realizacji kierujemy nasze kluczowe zasoby. Wszyscy mamy świadomość w jakich czasach żyjemy i podchodzimy do zleconych projektów z największą odpowiedzialnością. Na projekcie KORMORAN i DELFIN praca toczy się już w halach produkcyjnych. Konsorcjum realizujące projekt MIECZNIK zakończyło prace analityczne i złożyło zaktualizowaną ofertą do Agencji Uzbrojenia. W pełni zgadzam się z szanownymi przedmówcami, że w obecnych czasach nie ma marginesu na błędy czy opóźnienia. Podchodzimy do tej realizacji z najwyższą odpowiedzialnością, mając pełną świadomość tego, jak ważne jest jego terminowe wykonanie dla bezpieczeństwa państwa – podkreślił Dariusz Jaguszewski. Kończąc zaprosił wszystkie firmy uczestniczące spotkaniu do bezpośrednich kontaktów z pracownikami Biura Logistyki i Zakupów RSB, którzy również zostali zaproszeni do udziału w Zgromadzeniu.
Dyrektor Ireneusz Karaśkiewicz
Ostatnim zabierającym głos w tej części spotkania był dyrektor Biura FORUM OKRĘTOWEGO Ireneusz Karaśkiewicz, który omówił globalną sytuację w przemyślę okrętowym i podkreślił kluczowe znaczenie przemysłu okrętowego dla bezpieczeństwa Polski:
- Wg szacunków Światowej Organizacji Handlu, drogą morską przewożone jest blisko 90% wolumenu i ok. 70% wartości handlu międzynarodowego. Duża część dóbr konsumpcyjnych, które używamy na co dzień, transportowana jest do nas drogą morską. Nasza codzienna aktywność i egzystencja, nasz dobrobyt w dużej mierze zależy od handlu morskiego, czego nie zawsze jesteśmy świadomi. I tak jak handel morski jest krytycznie ważny dla naszego funkcjonowania, tak utrzymanie zdolności stoczniowych w Polsce – czyli możliwość budowy, przebudowy i remontu statków - jest krytycznie ważny dla utrzymania tegoż handlu, czyli dla naszego normalnego funkcjonowania. Globalne procesy doprowadziły do tego, że produkcja statków transportujących towary niemal całkowicie została przeniesiona na Daleki Wschód, głównie do Chin. Jednak napięcia pojawiające się w tamtym regionie i groźba wybuchu wojny nakazują pilne odwrócenie tego trendu na bardziej zrównoważony. Polskie stocznie posiadają potencjał by w sytuacji globalnego kryzysu i załamania dostaw statków z Dalekiego Wschodu, podjąć się budowy niemal wszystkich jednostek transportowych potrzebnych do funkcjonowania gospodarki Polski.
- Po to jednak, żeby zabezpieczyć handel morski, potrzebna jest nowoczesna flota wojenna, która zapewni mu bezpieczeństwo. Do tego również potrzebny jest kompetentny i konkurencyjny przemysł stoczniowy zdolny wybudować, remontować i stale unowocześniać okręty wojenne. Każda wojna to zawsze straty uzbrojenia, zniszczenie sprzętu, jego zużywanie się i awarie – sprzętu, który trzeba zastąpić. I tu kluczowe staje się posiadanie potencjału przemysłowego, w tym potencjału stoczniowego, który jest w stanie uzupełnić ewentualne straty. De facto, każda nowoczesna wojna, to jest wojna przemysłów, dlatego Polska musi posiadać silny i nowoczesny przemysł okrętowy, który jest kluczowy dla naszego bezpieczeństwa. Ogromnie cieszy mnie to, że wszyscy na tym spotkaniu zgadzamy się z tym, że mówimy jednym głosem, i że prawda ta coraz skuteczniej dociera do decydentów.
- W ostatnich 30 latach tzw. Zachód utracił całe sektory produkcji kluczowe dla swojego bezpieczeństwa na rzecz Chin, w tym dużą część przemysłu stoczniowego. Obecnie budzi się z letargu: Wielka Brytania stworzyła swoją strategię stoczniową i powołała specjalny organ bezpośrednio podległy premierowi do nadzorowania tej branży, Amerykanie procedują w Kongresie tzw. „US Shipyard Act” i przeznaczają duże środki finansowe na odbudowę przemysłu okrętowego. Unia Europejska niestety jeszcze śpi i nie wykazuje żadnych inicjatyw, poza deklaracjami. My jednak tu w Polsce nie powinniśmy oglądać się na innych, tylko robić tu na miejscu swoje – podkreślił dyrektor biura FORUM OKRĘTOWEGO.
Dyrektor Wojciech Litwin
Podczas spotkania poruszono również temat kształcenia zawodowego na potrzeby przemysłu okrętowego na poziomie akademickim. W jego trakcie za pomocą łączy internetowych zabrał głos przebywający w Lizbonie dyrektor Instytutu Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej dr hab. inż. Wojciech Litwin. Przedstawił on koncepcję działań, których oczekiwanym efektem ma być wzrost zainteresowania kandydatów na studia kierunkami technicznymi związanymi z okrętownictwem. Strategia działania została wypracowana wspólnie z FORUM OKRĘTOWYM. Podkreślił szczególne znaczenie jakie ma w tej koncepcji bliska współpracy uczelni z przemysłem, a której istotą jest bezpośredni kontakt z młodzieżą szkól średnich w ramach spotkań na Politechnice i u przedsiębiorców, a także podczas wydarzeń takich jak BALTEXPO. Koncepcję tą szerzej doprecyzowała obecna na spotkaniu Hania Pruszko, asystentka w Instytucie Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej. Ustalono, że konkretne formy współpracy opracowane zostaną w węższym gronie firm po powrocie dyrektora Litwina do Polski. Akces do tego grona zadeklarowały miedzy innymi: stocznie RSB i GSR, Damen Engineering, DNV i RMDC.
Prezes Kasia Romantowska
W trakcie spotkania przyjęto nowego członka w poczet FORUM OKRĘTOWEGO – firmę DAMEN ENGINEERING GDANSK. Prezes tej firmy, Kasia Romantowska, przedstawiła kluczową rolę jaką pełni gdański oddział należący do Grupy DAMEN, globalnego gracza na rynku stoczniowym. DEGd zajmuje się projektowaniem specjalistycznych prototypowych jednostek budowanych w stoczniach grypy na całym świecie.
Jako organizacja, DEGd jest centrum projektowo inżynierskim, specjalizuje się w projektowaniu jednostek od etapu projektu koncepcyjnego, do rozbudowanego projektu technicznego. Wiedza polskich inżynierów projektantów, ich zaangażowanie są kluczowe do tego aby projekty osiągnęły sukces techniczny i ekonomiczny. Cała branża stoczniowa, w tym również DAMEN jest beneficjentem jakości kształcenia technicznego w Polsce, jest kluczowe do budowy polskiej przewagi konkurencyjnej. Podkreśliła jak ważne w tym momencie jest utrzymanie kształcenia kadr dla naszej branży i zadeklarowała chęć a nawet desperacje do włączenia się we wspólne inicjatywy na tym polu. Wystąpienie to zostało bardzo ciepło przyjęte przez zgromadzonych.
Damen Engineering Gdansk Sp. z o.o.
www.damen.com/companies/damen-engineering-gdansk
Prezes Andrzej Bojanowski
Przygotowania do Targów BALTEXPO przedstawił Andrzej Bojanowski, Prezes Międzynarodowych Targów Gdańskich.
- Dotychczasowa formuła Targów – czyli spotkanie komercyjnej branży okrętowej – została znacznie poszerzona o sektory morskie, które w tej chwili już przeżywają bardzo dynamiczny rozwój lub stoją w jego przededniu. Sektory te to: porty morskie i ich operatorzy, morska energetyka wiatrowa, oraz - przeżywająca renesans - produkcja okrętowa na potrzeby Marynarki Wojennej, która dotąd mieściła się w formule osobnych targów - Balt Military Expo. Obecnie będzie miała ona swój wydzielony salon w trakcie targów BALTEXPO. Swoje sektory będą miały również start-upy, ośrodki naukowo-badawcze oraz przedstawiciele administracji. Gospodarka morska w Polsce przeżywa w ostatnich latach swój niezwykle dynamiczny rozwój. Perspektywy na najbliższe lata są również bardzo obiecujące, a targi BALTEXPO mają szansę stać się kolejnym silnym impulsem rozwojowym dla branży morskiej oraz dla regionu pomorskiego. Uruchomiona już została strona internetowa wydarzenia z podstawowymi informacjami, rejestracja przebiega bez zakłóceń. Mamy bardzo dużo zgłoszeń, ale jeszcze trochę brakuje do targetu jaki sobie założyliśmy. Do organizacji BALTEXPO podchodzimy z dużym rozmachem – naszą ambicją jest stworzenie największego tego rodzaju wydarzenia w naszej części Europy. Ale w jego przygotowanie potrzebne jest zaangażowanie wszystkich firm FORUM OKRĘTOWEGO, o co apeluję – podkreślił Andrzej Bojanowski.
Prezes Sławomir Kalicki
W dalszej części spotkanie Sławomir Kalicki, Prezes Inter Marine i lider Forum Gospodarki Morskiej w Gdyni omówił przygotowania do tego wydarzenia, natomiast Krzysztof Wojtowicz, Partner z firmy Deloitte przedstawił rysujące się przed branżą okrętową możliwości pozyskiwania funduszy ze źródeł niekomercyjnych i zmian podejścia Unii Europejskiej w tej sprawie, które dotąd było niezwykle restrykcyjne.
O ocenę spotkań już po ich zakończeniu poprosiliśmy dyrektora biura Związku Pracodawców FORUM OKRETOWE Ireneusza Karaśkiewicza:
- To była bardzo cenna wymiana myśli na temat produkcji przemysłu stoczniowego dla naszej polskiej Marynarki Wojennej. Wg ekspertów, wartość produkcji okrętów wojennych na świecie w roku 2021 oszacowana została na kwotę ok. 70 mld dolarów. Od tego czasu, w związku z rosnącymi napięciami globalnymi, nastąpił dynamiczny wzrost zamówień i szacuje się, że w roku 2031 wyniesie ona ok. 250 mld dolarów. Są to oczywiście dane szacunkowe, gdyż pełne dane na temat cen często są objęte klauzulą tajności, ale trend jest widoczny. Najszybciej rośnie produkcja w Stanach Zjednoczonych, ale największym rynkiem jest zdecydowanie rynek azjatycki i właśnie z tamtego obszaru zamówienia rosną w najszybszym tempie. Polskie stocznie i firmy z nimi kooperujące również są beneficjentem tego bezprecedensowego wzrostu popytu, realizując zamówienia krajowe, kluczowe dla naszego bezpieczeństwa.
- Fundamentem sukcesu REMONTOWEJ – jak podkreślali uczestnicy spotkania -na dotąd realizowanych projektach na potrzeby Marynarki Wojennej było bogate know-how zdobyte w trakcie projektowania i budowy jednostek komercyjnych na ponad 100 jednostkach w ostatnich latach, w większości zaprojektowanych przez własne biuro projektowe. Grupa ta dysponuje wszechstronnym biurem projektowym we własnej strukturze, czego nie ma żadna inna polska stocznia i bardzo niewiele stoczni europejskich, a ten atut decyduje o powodzeniu w całym procesie: od przygotowanie konkurencyjnej oferty technicznej, poprzez zaprojektowanie i nadzór konstrukcyjny nad budową, a następnie follow-up po przekazaniu jednostki armatorowi. To na pewno jeden z kluczowych czynników sukcesu, obok oczywiście innych – kontynuował Karaśkiewicz
- Produkcja na potrzeby Marynarki Wojennej ma swoją specyfikę i stwarza szanse na nowe otwarcie dla naszej branży w tym sektorze produkcji. Zdobyte doświadczenia na polskich projektach mogą otworzyć drogę na inne rynki, które są coraz bardziej chłonne. Bliska współpraca polskich firm, o której żywo dyskutowano w trakcie spotkania networkingowego, może bardzo wzmocnić polską ofertę. To może być lukratywna nisza dla naszej branży – podobnie jak do niedawna była nią produkcja promów dwustronnych, czy jednostek AHTS i PSV – spuentował dyrektor biura FORUM OKRĘTOWEGO.